Choose language:

Objektet Historike

HAMAMET NË DIBËR

Dibra gjatë historisë është njohur për hamamet që janë ndërtuar nëkohën e Perandorisë Otomane. Bëhet fjalë për objekte të cilët janë dalluar me kualitetin e tyre arkitektonik dhe me materialin me të cilin janë ndërtuar. Dibra ka pasur disa hamame, por dy nga ato janë dalluar, hamami i vjetër dhe hamami i ri, që të dy janë shfrytëzuar nga dibranët për mirëmbajtjen e higjienës personale, por edhe për rekreimin e tyre.

Hamami i vjetĂ«r, sipas hulumtimeve tĂ« arkitektĂ«ve dhe historianĂ«ve, Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar qysh nĂ« shekullin e XVII. Hamami i vjetĂ«r gjendet nĂ« afĂ«rsi tĂ« xhamisĂ« sĂ« Hinqarit, xhamia mĂ« e vjetĂ«r nĂ« DibĂ«r. Hamami ka njĂ« godinĂ« me arkitekturĂ« orientale, e ndĂ«rtuar nĂ« njĂ« shesh tĂ« veçantĂ«, nĂ« pjesĂ«n e vjetĂ«r tĂ« qytetit. Hamami ka njĂ« gabarit prej 15×15 metra katrorĂ«, me forma tĂ« jashtme, fort tĂ« lĂ«vizshme. NĂ« vet hamamin ka pasur sallon qĂ« ka plafonin e njĂ« formĂ« gjysmĂ« harku, e pastaj renditen banjot tĂ« kĂ«tij hamami. Hamami Ă«shtĂ« pĂ«rdorur nga dibranĂ«t e pasur nĂ« kohĂ«n e TurqisĂ«. PĂ«rdorimi ka qenĂ« selektiv dhe aty nuk janĂ« pranuar tĂ« gjithĂ« ata tĂ« cilĂ«t kanĂ« patur dĂ«shirĂ« tĂ« pĂ«rdorin hamamin pĂ«r higjienĂ«n individuale. Ky hamam Ă«shtĂ« pĂ«rdorur deri nĂ« vitet 1928-1930.

Hamami i dytĂ« me domethĂ«nie tĂ« madhe pĂ«r qytetin e DibrĂ«s Ă«shtĂ« hamami i ri, i cili Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar nĂ« afĂ«rsi tĂ« rrugĂ«s qendrore tĂ« qytetit dhe tĂ« gjithĂ« tĂ« dhĂ«nat flasin se Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar nĂ« vitin 1872. ËshtĂ« ndĂ«rtuar prej materialit tĂ« fortĂ«, gurit tĂ« gdhendur tĂ« mermerit dhe tullave tĂ« pjekura, siç ka qenĂ« i ndĂ«rtuar edhe hamami i vjetĂ«r. Edhe ky hamam ka pasur gabarit 15×15 metra katrorĂ«, kurse pjesa e pĂ«rparme qĂ« Ă«shtĂ« aneks ka gabarit 10×10 metĂ«r katror. . PĂ«rball hyrjes nĂ« pjesĂ«t e banjĂ«s, sĂ« pari ka qenĂ« njĂ« sallon i gjerĂ«, mes tĂ« cilit ndodhej edhe njĂ« sofĂ«r e ngritur gati nĂ« formĂ« tĂ« gjashtĂ«kĂ«ndĂ«shit dhe e veshur me pllaka mermeri. NĂ« kulmin e kĂ«tij hamami ka qenĂ« kupola e madhe, nĂ« tĂ« cilĂ«n ka pasur tĂ« pikturuar ornamente nga bota bimore. NĂ« kupolĂ« ka patur njĂ« llmbĂ« ndriçimi tĂ« gjatĂ«, kurse karakteristike kanĂ« qenĂ« ballkonet e kĂ«tij hamami, ku janĂ« bĂ«rĂ« muhabetet dibrane. Hamami ka pasur pesĂ« kupola dhe disa pullaze. GjatĂ« ndĂ«rtimit tĂ« kĂ«tij hamami janĂ« pĂ«rfshirĂ« edhe gurĂ« edhe mermerĂ« qĂ« janĂ« marrĂ« nga disa kulla tĂ« vjetra tĂ« DibrĂ«s, qĂ« kanĂ« qenĂ« nĂ« faze tĂ« rrĂ«nimit. Ai sot Ă«shtĂ« kthyer nĂ« galeri arti.

Shtëpitë e vjetra Dibrane

SHTËPIA E FAMILJES EREBARA

Shtëpia në të cilën tani jeton familja Erebara është nga shtëpitë më të njohura në Dibër edhe pse e vjetër mbi 400 vjet ajo edhe sot e ruan bukurinë e saj. E tëra e gdhendur në dru nga mjeshtrit Dibran. Tavani i kësaj shtëpie ndodhet në bankënotën 100 denarëshe të Maqedonisë.

SHTËPIA E FAMILJES SELA

ShtĂ«pia e familjes Sela nĂ« DibĂ«r paraqet njĂ« shembull tĂ« shkĂ«lqyeshĂ«m tĂ« arkitekturĂ«s qytetar tĂ« shekullit tĂ« XIX. ShtĂ«pia Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar dhe zbukuruar me stilin specifik ‘a la franga’ , ndĂ«rsa elementet karakteristike tĂ« jashtme dhe tĂ« brendshme dĂ«shmojnĂ« pĂ«r mĂ«nyrĂ«n e jetesĂ«s tĂ« familjeve tĂ« pasura muslimane tĂ« asaj kohe. VeçanĂ«risht i rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe interesant Ă«shtĂ« dekorimi i brendshĂ«m nĂ« tĂ« cilin ndĂ«rthuren stolitĂ« e pikturuara dhe tĂ« gdhendura, muralet, pastaj kamini specifik i dekoruar me llaç dhe dollapĂ«t e dekoruar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veçantĂ«.

VARRI I HOXHOLLIT PRANË XHAMISË SË HYNQARIT

XhamitĂ« janĂ« nga veprat kryesore monumentale tĂ« besimit islam. Dibra e shekullit XIX njihej si “Dibra e Madhe me 9 minare.” MĂ« e vjetra Ă«shtĂ« Xhamia e Hynqarit, e ndĂ«rtuar nĂ« vitin 1468 me urdhĂ«r tĂ« Sulltan Mahmudit II.

Në oborrin e xhamisë së Hynqarit (xhamia mbretërore)gjenden varret e shumë pashallarëve dhe njerëzve të pasur të Dibrës. Në pjesën e sipërme të varreve dallohet një ndërtesë me tetë shtylla në të cilën është varrosur familja Hoxholli, familja më e njohur feudale që ka sunduar Dibrën për më shumë se dy shekuj edhe atë pikërisht nga viti 1610 deri në vitin 1863.

MANASTIRI I RAJÇICËS

Manastiri ShĂ«n Gjergji Fitimtari nĂ« fshatin RajçicĂ«- Kisha ShĂ«n Gjergji Fitimtari nĂ« fshatin RajçicĂ«, gjendet nĂ« dy kilometra prej qytetit tĂ« DibrĂ«s – dikur seli e Manastirit tĂ« Bigorskit, sot Ă«shtĂ« manastir i urdhĂ«rit tĂ« murgeshave. Kisha Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar nĂ« vitin 1835 dhe i Ă«shtĂ« kushtuar ShĂ«n Gjergji Fitimtarit.